รีวิวหนัง The Hateful Eight (2015) 8 พิโรธ โกรธแล้วฆ่า

รีวิวหนัง The Hateful Eight (2015) 8 พิโรธ โกรธแล้วฆ่า การรื้อสร้างขนบตะวันตกสู่โรงละครแห่งความระแวง เมื่อเอ่ยชื่อ เควนติน ทารันติโน (Quentin Tarantino) ผู้ชมย่อมคาดหวังถึงบทสนทนาที่เผ็ดร้อน ความรุนแรงที่แฝงอารมณ์ขันร้าย และการคารวะศิลปะภาพยนตร์ในอดีต ทว่าในผลงานลำดับที่ 8 อย่าง The Hateful Eight (2015) ทารันติโนได้ก้าวข้ามการเป็นเพียงผู้กำกับหนังคาวบอย สู่การเป็น “นักประพันธ์นาฏกรรมปิดล้อม” (Chamber Drama) ที่ลุ่มลึกที่สุดเรื่องหนึ่งในประวัติศาสตร์ภาพยนตร์ร่วมสมัย ภาพยนตร์เรื่องนี้มิใช่เพียงหนังแอ็กชันคาวบอยที่เน้นการดวลปืนกลางแจ้ง แต่เป็นการจำลอง “สภาวะสงครามกลางเมืองในขวดโหล” โดยการกักขังตัวละครที่มีเบื้องหลังอันดำมืดและอุดมการณ์ที่ขัดแย้งกันไว้ในร้านขายของชำกลางพายุหิมะอันบ้าคลั่ง บทวิพากษ์ฉบับนี้จะทำการผ่าตัดองค์ประกอบทางศิลป์อย่างละเอียด ทั้งในมิติของเนื้อเรื่องที่วิพากษ์ประวัติศาสตร์อเมริกา, สุนทรียศาสตร์ทางภาพระดับ Ultra Panavision 70 และการแสดงที่ขับเคี่ยวกันด้วยไหวพริบและวาจา เพื่อสืบค้นว่าเหตุใด “ความโกรธ” ของทั้ง 8 คนจึงกลายเป็นกระจกสะท้อนความฟอนเฟะของความเป็นมนุษย์ได้อย่างทรงพลัง

การวิเคราะห์ “เนื้อเรื่อง” (Narrative Structure & The Architecture of Lies)

ความอัจฉริยะประการแรกของ The Hateful Eight คือการใช้โครงสร้างการเล่าเรื่องแบบ “Whodunit” (ใครคือฆาตกร) ที่ผสมผสานกับดราม่าเชิงจิตวิทยา โดยแบ่งเนื้อหาออกเป็นบท (Chapters) ราวกับนวนิยายสืบสวนสอบสวนที่มีกลิ่นอายของ อากาธา คริสตี้ ทว่าถูกฉาบด้วยคราบเลือดและดินปืน

ความจริงที่ถูกทับถมด้วยหิมะและคำลวง (The Construction of False Identity)

เนื้อเรื่องวางรากฐานอยู่บน “ความไม่ไว้วางใจ” (Mistrust) ตัวละครทุกตัวที่เข้ามาหลบพายุในร้านของมินนี่ ล้วนมี “สถานะ” ที่อาจเป็นเพียงหน้ากาก:

• การปะทะของประวัติศาสตร์ที่ยังไม่ชำระ: การวางตัวละคร “พันตรีมาร์คัส วอร์เรน” (อดีตทหารฝ่ายเหนือผิวดำ) ให้เผชิญหน้ากับ “นายพลแซนฟอร์ด สมิธเทอร์ส” (อดีตทหารฝ่ายใต้) คือการนำซากปรักหักพังของสงครามกลางเมืองอเมริกามาวางไว้บนโต๊ะอาหาร บทสนทนาในเรื่องมิได้มีไว้เพื่อสื่อสาร แต่มีไว้เพื่อ “หยั่งเชิง” และ “ทำลาย” ฝ่ายตรงข้าม

• จดหมายของลินคอล์นในฐานะสัญญะของคำลวง: จดหมายปลอมจากประธานาธิบดีที่ตัวละครวอร์เรนพกไว้ เป็นอุปมาอุปไมยที่แหลมคมถึงการที่มนุษย์จำต้องสร้าง “ตำนาน” หรือ “ความหวังจอมปลอม” เพื่อให้ตนเองได้รับการยอมรับหรือมีชีวิตรอดในสังคมที่เต็มไปด้วยอคติ

ความรุนแรงในฐานะบทสรุปทางตรรกะ

ทารันติโนใช้เวลาส่วนใหญ่ของเรื่องในการ “สะสมความร้อน” ผ่านบทสนทนาที่ยืดยาวแต่แฝงด้วยความนัย (Subtext) ก่อนจะปลดปล่อยความรุนแรงออกมาในองก์สุดท้าย การวางพล็อตเรื่องแบบปิดตาย (Bottle Plot) บังคับให้ผู้ชมต้องกลายเป็นผู้สังเกตการณ์ที่ต้องคอยจับผิดทุกฝีเข็มของตัวละคร สารัตถะที่ภาพยนตร์สื่อสารคือ ในโลกที่ความยุติธรรมถูกนิยามด้วยค่าหัวและความแค้น ความสงบสุขเป็นเพียงสิ่งชั่วคราวที่รอวันถูกฉีกกระชากด้วยความจริงที่โหดร้าย

การวิเคราะห์ “ภาพ” (Visuals, Cinematography & The 70mm Experience)

งานด้านสุนทรียศาสตร์ของ The Hateful Eight คือชัยชนะของการนำเทคโนโลยีภาพยนตร์ยุคคลาสสิกมาใช้เพื่อเล่าเรื่องยุคใหม่ โดยผู้กำกับภาพระดับตำนาน โรเบิร์ต ริชาร์ดสัน (Robert Richardson)

สุนทรียศาสตร์แห่งความอึดอัดในจอที่กว้างขวาง (Claustrophobia in Wide Screen)

การเลือกถ่ายทำด้วยฟิล์ม Ultra Panavision 70 (ขนาดภาพ 2.76:1) ซึ่งเป็นขนาดที่กว้างที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ เป็นการตัดสินใจเชิงศิลป์ที่ย้อนแย้งและชาญฉลาด:

• ความลึกของพื้นที่ปิด: แทนที่จะใช้ภาพกว้างเพื่อถ่ายทอดทัศนียภาพอันยิ่งใหญ่ของภูเขา ทารันติโนกลับใช้มันเพื่อเก็บ “ปฏิกิริยาของตัวละคร” ที่อยู่นอกโฟกัสหลัก ขณะที่ตัวละครหนึ่งกำลังพูด เราสามารถเห็นอีกตัวละครหนึ่งกำลังทำบางอย่างที่น่าสงสัยในมุมมืดของร้านได้เสมอ นี่คือการสร้างความกดดันทางสายตาที่ทำให้ผู้ชมต้องตื่นตัวตลอดเวลา

• พาเลตต์สีที่เยือกเย็นและอบอุ่น: ภายนอกร้านคือสีขาวโพลนของหิมะที่สื่อถึงความตายและความว่างเปล่า ส่วนภายในร้านคือสีน้ำตาลเข้มของไม้และแสงไฟสีส้มที่ดูอบอุ่นแต่กลับให้ความรู้สึกอึดอัด (Mise-en-scène) ราวกับตัวละครกำลังอยู่ในเตาหลอมที่รอวันปะทุ

ดนตรีประกอบ: เสียงสะท้อนของความวิปริต

การได้ เอนนิโอ มอร์ริโคเน (Ennio Morricone) มาประพันธ์ดนตรีประกอบ (ซึ่งคว้าออสการ์ในเวลาต่อมา) ช่วยยกระดับงานสร้างให้มีความขลัง ดนตรีในเรื่องนี้ไม่ได้ให้ความรู้สึกแบบคาวบอยผู้กล้าหาญ แต่มีความลึกลับ หวาดระแวง และดูผิดเพี้ยน สื่อถึงสันดานดิบของตัวละครที่กำลังจะถูกเปิดเผย

การวิเคราะห์ “การแสดง” (Performances & The Symphony of Hatred)

ความสำเร็จสูงสุดของภาพยนตร์เรื่องนี้อาศัยทีมนักแสดงระดับพระกาฬที่ต้องรักษาระดับอารมณ์ให้คงที่ตลอดความยาวเกือบ 3 ชั่วโมง ในพื้นที่จำกัดที่การขยับเขยื้อนเพียงเล็กน้อยก็มีความหมาย

ซามูเอล แอล. แจ็กสัน (Samuel L. Jackson) ในบท พันตรีวอร์เรน: แกนกลางของพายุ

แจ็กสันมอบการแสดงที่เปี่ยมด้วยบารมีและชั้นเชิงทางการพูด (Verbal Dexterity) เขาเป็นตัวแทนของความฉลาดที่ซ่อนไว้ภายใต้ความโกรธแค้น ฉากการเล่าเรื่องราวความอัปยศที่เขาทำกับลูกชายนายพลคือมาสเตอร์คลาสของการใช้ “เสียงและท่าทาง” ในการสะกดคนฟังและกดดันศัตรูให้ถึงขีดสุด

เจนนิเฟอร์ เจสัน ลี (Jennifer Jason Leigh) ในบท เดซี่ โดเมอร์กู: ปีศาจที่น่าหลงใหล

ในฐานะผู้หญิงเพียงหนึ่งเดียว (ในตอนแรก) เจสัน ลี มอบการแสดงที่ดิบเถื่อนและคาดเดายังไม่ออก เธอคือ “ศูนย์กลางของความโกลาหล” แม้จะถูกล่ามโซ่และใบหน้าเปื้อนเลือด แต่ดวงตาและรอยยิ้มที่เยาะเย้ยของเธอสื่อว่าเธอเป็นผู้ถือไพ่เหนือกว่าในเชิงจิตวิทยา นี่คือบทบาทที่ท้าทายขนบตัวละครหญิงในหนังคาวบอยอย่างสิ้นเชิง

เคิร์ต รัสเซล (Kurt Russell) และ ทิม รอธ (Tim Roth)

• เคิร์ต รัสเซล (จอห์น รูธ): แสดงถึงความมั่นใจในอำนาจและการยึดมั่นในวิชาชีพจนกลายเป็นความประมาท รัสเซลสร้างตัวละครที่ดูแข็งกร้าวแต่กลับมีความซื่อตรงอย่างน่าประหลาดใจ

• ทิม รอธ (ออสวอลโด้ ม็อบเรย์): มอบการแสดงที่ดูสำรวยและเต็มไปด้วยมารยาท (Politeness) ซึ่งเป็นหน้ากากที่ปกปิดความอำมหิตไว้ได้อย่างแนบเนียน

บทสรุป: กระจกเงาแห่งความแค้นและการชำระล้างที่ไม่สิ้นสุด

The Hateful Eight (2015) 8 พิโรธ โกรธแล้วฆ่า มิใช่ภาพยนตร์ที่ดูเพื่อความบันเทิงแบบฉาบฉวย แต่มันคือ “การวิพากษ์สังคมอเมริกา” ผ่านเลนส์ของความรุนแรงและภาษาภาพยนตร์ที่ละเมียดละไม ทารันติโนประสบความสำเร็จในการแสดงให้เห็นว่า เมื่อมนุษย์ถูกต้อนให้จนมุมในพื้นที่ที่ไร้กฎหมาย สันดานดิบและความเกลียดชังจะทำหน้าที่เป็นกฎหมายใหม่ที่ยุติธรรมต่อความตายของทุกคนอย่างเท่าเทียม ในเชิงเนื้อเรื่อง มันคือการปะติดปะต่อความจริงที่ผุพัง, ในเชิงภาพ มันคืองานฉลองของฟิล์ม 70 มม. ที่ให้ภาพที่ลุ่มลึกและบีบคั้น และในเชิงการแสดง มันคือการปะทะกันของยอดฝีมือที่ทิ้งทวนความแค้นไว้บนหน้าจออย่างตราตรึง

ภาพยนตร์เรื่องนี้ทิ้งคำถามสำคัญไว้ก่อนที่หิมะจะหยุดตก: ในโลกที่ทุกคนต่างมีความโกรธแค้นและคำลวงเป็นอาวุธ ใครกันแน่คือ “คนผิด” ที่แท้จริง? หรือแท้จริงแล้วเราทุกคนต่างก็คือ “The Hateful” ที่ถูกขังไว้ในร้านแห่งนี้ร่วมกันสืบไป ก้าวต่อไปที่คุณอาจสนใจ: หากคุณประทับใจในสไตล์ “การเล่าเรื่องในพื้นที่ปิด” หรือ “บทสนทนาที่เชือดเฉือน” คุณต้องการให้ผมวิเคราะห์เปรียบเทียบกับผลงานยุคแรกของทารันติโนอย่าง Reservoir Dogs หรือเจาะลึกในประเด็น “สัญญะของจดหมายลินคอล์น” รับชมหนัง  The Hateful Eight (2015) 8 พิโรธ โกรธแล้วฆ่า ได้ที่ movie24hd